ห้องสมุด สาระความรู้

วันเสรีภาพสื่อมวลชนโลก (World Press Freedom Day) มีวัตถุประสงค์เพื่อที่จะสร้างความตระหนักถึง ความสำคัญของเสรีภาพสื่อ และย้ำเตือนรัฐบาลทั่วโลกให้เคารพ และสนับสนุน เสรีภาพในการแสดงออก [box] ประวัติความเป็นมา วันที่ 3 พฤษภาคม ของทุกปี องค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือยูเนสโกเสนอให้สมัชชาใหญ่องค์การสหประชาชาติ ประกาศให้เป็น “วันเสรีภาพสื่อมวลชนโลก” (World Press Freedom Day) ตามข้อเสนอของยูเนสโก เมื่อ พ.ศ. 2534 ซึ่งอ้างอิงจากปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน ณ ที่ประชุมสมัชชาสหประชาติในปี พ.ศ.2491 ที่บัญญัติเรื่องเสรีภาพของสื่อมวลชนไว้ในข้อที่ 19 ว่า “ทุกคนมีสิทธิในอิสรภาพแห่งความเห็นและการแสดงออก สิทธินี้รวมถึงอิสรภาพในการที่จะถือเอาความเห็นโดยปราศจากการแทรกสอด และที่จะแสวงหา รับ และแจกจ่ายข่าวสาร และความคิดเห็นไม่ว่าโดยวิธีใดๆ และโดยไม่คำนึงถึงเขตแดน”   วันเสรีภาพสื่อมวลชนโลก ยังเป็นวันเดียวกันกับวันครบรอบการประกาศ ปฏิญญาวินด์ฮุค (Windhoek Declaration) ซึ่งว่าด้วยการส่งเสริมสื่อมวลชนที่เป็นอิสระและหลากหลาย ที่เมืองวินด์ฮุค ประเทศนามิเบีย เมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2534 […]

วันแรงงานแห่งชาติ 1 พฤษภาคม หรือ เมย์เดย์ วันแรงงานสากล [box type=”note”]แรงงาน คือ ความสามารถในการทำงานเพื่อประโยชน์ในทางเศรษฐกิจ กิจการที่คนทำงานในการผลิตเศรษฐทรัพย์ ผู้ใช้แรงงาน (สมบัติ จำปาเงิน, 2547, น. 94)[/box] [quote arrow=”yes”]ประวัติวันแรงงานแห่งชาติ[/quote] วันแรงงานหรือในภาษาอังกฤษเรียกว่า “เมย์เดย์” เป็นวันเริ่มต้นการเข้าสู่ฤดูกาลใหม่ ที่เกษตรกรในประเทศแถบยุโรปจะหยุดงาน  เพื่อจัดพิธีเฉลิมฉลองและบวงสรวงเทพเจ้าแห่งการเกษตร  ต่อมาไม่นานเมื่อเศรษฐกิจหลักของประเทศพัฒนาเปลี่ยนจากเกษตรกรรมเป็นอุตสาหกรรม  ประเพณีวันหยุดประจำปีจึงถูกยกเลิก ขณะที่แรงงานมนุษย์ถูกมองเสมือนเครื่องจักรประเภทหนึ่ง ที่ทำงานสัปดาห์ละ 6 วัน วันละ 10-16 ชั่วโมง ในสิ่งแวดล้อมที่ย่ำแย่ ด้วยเหตุนี้ประชาชนในสหราชอาณาจักรจึงเริ่มเรียกร้องการปรับปรุงเวลาและเงื่อนไขการทำงาน  ซึ่งรู้จักกันในชื่อ “วันแปดชั่วโมง” หรือ “EIGHT-HOUR DAY” ในปี พ.ศ. 2360 ต่อมาในปี พ.ศ. 2399 แรงงานชาวออสเตรเลียพร้อมใจกันประกาศให้วันที่ 21 เมษายน เป็นวันหยุดประจำปีของแรงงานทุกคน เพื่อระลึกถึงเหตุการณ์ต่อสู้ในวันแปดชั่วโมง สหพันธ์สหภาพแรงงานจึงประกาศให้วันที่ 1 พฤษภาคม 2429 เป็นวันระลึกถึงวันแปดชั่วโมงทั่วโลกเมื่อได้ยินเช่นนั้น

วันคุ้มครองผู้บริโภคเป็นอีกหนึ่งวันสำคัญที่จัดตั้งขึ้นเพื่อปกป้องและคุ้มครองผู้ใช้สินค้าและบริการต่าง ๆ ให้ได้รับความเป็นธรรม เพราะที่ผ่านมาเราต้องเผชิญกับเรื่องราวเอารัดเอาเปรียบสารพัด ไม่ว่าจะเป็น เครื่องสังฆทาน ที่มีการบรรจุสิ่งของด้อยคุณภาพ สินค้าหมดอายุ การจำหน่ายอุปกรณ์เครื่องใช้ต่างๆที่ไม่มีคู่มือ การขายสินค้า ไม่แสดงป้ายราคา แม่ค้าที่หันด้านตาชั่งเข้าหาตัวเอง สินค้ามือสองที่มีคุณภาพ ไม่ตรงตาม ที่เสนอขาย ใน ซุปเปอร์มาเกต ที่เอาสินค้าสดใกล้หมดอายุ หรือเสื่อมคุณภาพมาลดราคาวางจำหน่ายแทนที่ จะเก็บออกจาก ชั้นวาง การซื้อสินค้า ออนไลน์ ที่โอนทั้งของที่ไม่เป็นไปตามที่ระบุและอาจถูกหลอกลวงเงินทอง หรือที่ ร้องเรียนเข้ามาก็ต้องยกให้สินค้าประเภทอสังหาริมทรัพย์ทั้งหลายเมื่อผู้บริโภคส่วนใหญ่มักคุ้มครองตัวเองไม่ได้ การมีหน่วยงานที่คอยคุ้มครองผู้บริโภคจึงจำเป็นที่จะต้องเกิดขึ้นด้วยเหตุนี้ [quote font_size=”18″ color=”#ffdf42″ bgcolor=”#339933″ bcolor=”#ffdf42″ arrow=”yes”]ที่มาของวันคุ้มครองผู้บริโภค[/quote] จุดเริ่มต้นของวันคุ้มครองผู้บริโภคนั้น ย้อนไปเมื่อปี พ.ศ. 2512  ได้มีเจ้าหน้าที่สหพันธ์องค์กรผู้บริโภคระหว่างประเทศ จัดตั้งโดยสมาคมผู้บริโภคของประเทศต่าง ๆ รวมตัวกัน มีสำนักงานใหญ่อยู่ที่กรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ เข้ามาชักชวนองค์กรเอกชนในประเทศไทยให้เข้าร่วมสหพันธ์เช่นเดียวกับประเทศอื่น ๆ แต่เนื่องจากองค์กรเอกชนของประเทศไทยขณะนั้นยังไม่พร้อม จึงยังไม่ได้เกิดความร่วมมือกัน แต่ถึงกระนั้นทางสหพันธ์ก็ยังส่งเจ้าหน้าที่เข้ามาชักชวนอยู่เรื่อย ๆ กระทั่งในปี พ.ศ. 2514 องค์กรเอกชนของประเทศไทยได้จัดตั้งคณะกรรมการเพื่อการศึกษาปัญหาผู้บริโภคมีชื่อว่า “กรรมการศึกษาและส่งเสริมผู้บริโภค” และได้มีวิวัฒนาการเรื่อยมาในภาคเอกชน

26 เมษายน พ.ศ. 2436 (ค.ศ. 1893) เป็นวันสถาปนาสภากาชาดไทย สภากาชาดไทยเดิมเรียก “สภาอุณาโลมแดง” ก่อตั้งขึ้นโดย “ท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงษ์” หัวหน้าหญิงไทยสกุลสูงในสมัยนั้น มีภารกิจสำคัญคือ การส่งเวชภัณฑ์อาหาร เสื้อผ้าและของใช้ให้แก่ทหารในสนามรบในกรณีพิพาทเรื่องดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงระหว่างสยามกับฝรั่งเศสในปีนั้น โดยมี “สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระวรราชเทวี” (สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวง) ทรงเป็น “สภานายิกา” พระองค์แรกแห่งชาติสยาม   ความเป็นมาของสภากาชาดไทย เกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๕ เมื่อ พ.ศ. 2436 (ร.ศ. 112) ขณะนั้นเกิดกรณีพิพาทเป็นเหตุให้เกิดการสู้รบกัน เรื่องดินแดนฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขง ระหว่างประเทศสยามกับฝรั่งเศส มีทหารบาดเจ็บล้มตายเป็นจำนวนมาก ซึ่งในขณะนั้นยังไม่มีองค์การกุศลหลักที่ทำหน้าที่ช่วยเหลือพยาบาลและบรรเทาทุกข์ “ท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงษ์” จึงได้ดำเนินการชักชวน และรวบรวมสตรีอาสาสมัครขึ้น ก่อนจะทำบันทึกกราบบังคมทูล “สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี” (สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า) ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต จัดตั้ง “สภาอุณาโลมแดงแห่งชาติสยาม” ขึ้น เพื่อทำหน้าที่ช่วยเหลือทหารที่ได้รับบาดเจ็บ    

เนื่องจากวันที่ ๒๕ เมษายน ของทุกปี รัฐบาลกำหนดให้เป็นวันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตริย์นักรบกล้าหาญ และทรงได้กรอบกู้อิสรภาพของไทย ทรงทำนุบำรุงบ้านเมืองทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคม ศิลปวัฒนธรรม ตลองจนปกป้องรักษาเอกราชของราชของชาติจนทำให้บ้านเมืองเจริญรุ่งเรืองมาตราบจนถึงปัจจุบันนี้ ภายหลังจากการยุทธหัตถี กับพระมหาอุปราชา ไม่นาน ขณะที่กรีฑาทัพไปตีเมืองนายและกรุงอังวะ ครั้นเมื่อสมเด็จพระนเรศวร กับสมเด็จพระเอกาทศรถ เสด็จยกกองทัพออกจากพระนคร เมื่อวันพฤหัสบดี แรม 8 ค่ำ เดือนยี่ ปีมะโรง พ.ศ. 2148 เสด็จโดยกระบวนเรือจากพระตำหนักป่าโมก แล้วเสด็จขึ้นบนที่ตำบล เอกราชไปตั้งทัพชัย ณ ตำบลพระหล่อ แล้วยกกองทัพบกไปทางเมืองกำแพงเพชรสู่เมืองเชียงใหม่ ครั้นเสด็จถึงเมืองเชียงใหม่ก็หยุดพักจัดกระบวนทัพอยู่หนึ่งเดือน แล้วให้กองทัพสมเด็จพระเอกาทศรถยกไปทางเมืองฝาง ส่วนกองทัพหลวงยกไปทางเมืองหาง ครั้นเสด็จถึงเมืองหางแล้วก็ให้ตั้งค่ายหลวงประทับอยู่ที่ทุ่งแก้ว สมเด็จพระนเรศวรทรงพระประชวรเป็นหัวระลอก (ฝี) ขึ้นที่พระพักตร์ แล้วกลายเป็นบาดทะพิษพระอาการหนัก จึงโปรดให้ข้าหลวงรีบไปเชิญเสด็จสมเด็จพระเอกาทศรถมาเฝ้า สมเด็จพระเอกาทศรถเสด็จฯ มาถึงได้ 3 วัน สมเด็จพระนเรศวรก็เสด็จสวรรคต เมื่อวันจันทร์ ขึ้น 8 ค่ำ เดือน 6 ปีมะเส็ง ตรงกับวันที่ 25

24 เมษายน วันเทศบาล  วันสำคัญของกระทรวงมหาดไทย ได้ประกาศให้มีขึ้นเมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ.2532 ทั้งนี้ เพื่อตระหนักถึงบทบาท และความสำคัญของการปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบเทศบาล [quote font_size=”18″ color=”#ffdf42″ bgcolor=”#339933″ bcolor=”#ffdf42″ arrow=”yes”]เทศบาล เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่จัดตั้ง ขึ้นตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2476[/quote] เทศบาลถือเป็นรูปแบบของการก่อกำเนิดขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรูปแบบอื่น เช่น กรุงเทพมหานคร และเมืองพัทยา การปกครองท้องถิ่นในรูปแบบเทศบาลนับเป็นองค์กรที่มีความผูกพันใกล้ชิดกับประชาชนมากที่สุด  เพราะมีบทบาทสำคัญในการให้บริการสาธารณะ การสร้างความเจริญก้าวหน้า และการอำนวยความเป็นธรรมให้แก่ประชาชนในท้องถิ่น เป็นกำลังสำคัญในการสนับสนุนการพัฒนาประเทศและส่งเสริมการกินดีอยู่ดีของประชาชน [quote font_size=”18″ color=”#ffdf42″ bgcolor=”#339933″ bcolor=”#ffdf42″ arrow=”yes”]ประวัติความเป็นมา[/quote] ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์ได้ทรงปฏิรูปการบริหารราชการแผ่นดินของไทยใหม่ ให้ทันสมัยเป็นอันเดียวกันกับนานาอารยะประเทศโดยจัดให้มีการปกครองส่วนท้องถิ่นขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศไทยในรูปแบบสุขาภิบาล ที่สุขาภิบาลท่าฉลอม จังหวัดสมุทรสาคร เมื่อวันที่ 18 ธันวาคม พ.ศ.2441 และได้ขยายการตั้งสุขาภิบาลออกไปในท้องถิ่นต่างๆ เพิ่มขึ้นทั่วประเทศ ต่อมาเมื่อประเทศไทยเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบบสมบูรณาญาสิทธิราชเป็นระบอบประชาธิปไตยในปี พ.ศ.2475 ได้มีการตราพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน แห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2476 ซึ่งได้ประกาศใช้พระราชบัญญัติจัดระเบียบเทศบาล จนกระทั่งได้ประกาศใช้พระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ.2496 จนถึงปัจจุบัน

วันหนังสือและลิขสิทธิ์สากล (World Book and Copyright Day หรือ International Day of the Book or World Book Days 23 April) ตรงกับวันที่ 23 เมษายนของทุกปี เกิดขึ้นครั้งแรกในวันที่ 23 เมษายน 2538 โดย องค์การยูเนสโก โดยองค์การยูเนสโก (UNESCO) ด้วยเหตุผลที่ว่า หนังสือ คือ สิ่งที่มีพลังอำนาจสูงสุดและมีประสิทธิภาพมากที่สุด ในการกระจายความรู้และรักษาไว้ซึ่งความรู้นั้นๆ เพื่อมนุษยชาติ องค์การยูเนสโกต้องการให้ทั่วทั้งโลกส่งเสริมการอ่าน การจัดพิมพ์เผยแพร่ และการปกป้องทรัพย์สินทางปัญญาผ่านลิขสิทธิ์ และเหตุผลเนื่องจากในวันหนังสือและลิขสิทธิ์สากล-World Book and Copyright Day นี้เป็นวันที่มีความพิเศษตรงที่มันจะตรงกับวันคล้ายวันเกิด หรือวันเสียชีวิตของนักประพันธ์ที่มีชื่อเสียงในระดับโลกหลายท่าน อาทิ วันเกิดของวลาดิเมีย นาโบคอฟ (Vladimir Nabokov) นักประพันธ์ชาวรัสเซีย วันเกิดของมอริซ เมอฮูยอง (Maurice Druon) นักประพันธ์ชาวฝรั่งเศส วันเกิดของฮาลดูยง

21 เมษายน พ.ศ. 2325 วันสถาปนากรุงเทพมหานคร หลังจากที่ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงปราบดาภิเษกขึ้นเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีเมื่อวันที่ 6 เมษายนปีเดียวกัน จากนั้นได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายราชธานีจากฝั่งธนบุรีมาที่ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา แล้วจัดพิธี ยกเสาหลักเมืองที่กรุงเทพมหานคร รวมทั้งโปรดเกล้าฯ ให้มีการก่อสร้างพระบรมมหาราชวัง ตลอดจนวัดพระศรีรัตนศาสดาราม หรือวัดพระแก้วขึ้น พร้อมทั้งพระราชทานนามพระนครใหม่ว่า “กรุงเทพมหานคร บวรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุธยา มหาดิลกภพ นพรัตนราชธานีบูรีรมย์ อุดมราชนิเวศน์มหาสถาน อมรพิมานอวตารสถิต สักกะทัตติยวิษณุกรรมประสิทธิ์” เป็นชื่อเมืองที่ยาวที่สุดในโลก มีความหมายว่า “พระนครอันกว้างใหญ่ดุจเทพนคร อันเป็นที่สถิตของพระแก้วมรกต เป็นนครที่ไม่มีใครสามารถรบชนะ มีความงามอันมั่นคงและเจริญยิ่ง เป็นเมืองหลวงที่บริบูรณ์ด้วยแก้ว 9 ประการ น่ารื่นรมย์ยิ่ง มีพระราชนิเวศน์ใหญ่โตมากมาย เป็นวิมานเทพที่ประทับของพระราชาผู้อวตารลงมา ซึ่งท้าวสักกเทวราชพระราชทานให้พระวิษณุกรรมลงมาเนรมิตไว้”  ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 4 ได้ทรงเปลี่ยนจาก “…บวรรัตนโกสินทร์…” เป็น “…อมรรัตนโกสินทร์…” ในปี พ.ศ.2425 ซึ่งตรงกับรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เป็นปีที่กรุงรัตนโกสินทร์ครบรอบหนึ่งศตวรรษ หรือ 100 ปี

13 เมษายน ของทุกปีเป็นวันสงกรานต์ คนไทยได้ยึดถือประเพณีอันดีงามสืบต่อกันมาแต่ โบราณกาล ถัดมาอีก 1 วันคือวันที่ 14 เมษายน ของทุกปีเป็น “วันครอบครัว” เพื่อมุ่งหวังจะให้มีการฟื้นฟูขนบธรรมเนียมประเพณีแต่ดั้งเดิม ซึ่งได้เปลี่ยนแปลงไปตามสถานการณ์ของเศรษฐกิจบ้านเมือง และยังเป็นช่วงที่คนไทยส่วนได้เดินทางกลับบ้าน ทำให้เทศกาลสงกรานต์ จึงถือเป็นโอกาส รวมญาติ รวมครอบครัว ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับบุพการี รดน้ำดำหัว ขอพร ผู้เฒ่าผู้แก่ เพื่อเสริมสร้างความเป็นสิริมงคล และเพื่อความอบอุ่น เป็นสุขของครอบครัว ตามประเพณีไทยที่เคยปฏิบัติกันมา และรัฐบาลได้กำหนดให้วันอาทิตย์เป็นวันครอบครัว เพื่อสนับสนุนและส่งเสริมให้ประชาชนตระหนักถึงคุณค่า ของสถาบันครอบครัว และใช้เวลาว่างในวันหยุดสุดสัปดาห์ร่วมกันอีกทั้งยังส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวได้อยู่พร้อมหน้าและ ทำกิจกรรมต่างๆ ร่วมกันเพื่อเป็นการกระชับความสัมพันธ์ ระหว่างสมาชิกในครอบครัวและสร้างความรักความอบอุ่นในครอบครัวจะส่งผลให้สังคมไทยเป็นสังคม ที่มีครอบครัวแข็งแรง ซึ่งจะช่วยลดปัญหาสังคมไทยในด้านต่าง ๆ [quote font_size=”18″ color=”#ffdf42″ bgcolor=”#339933″ bcolor=”#ffdf42″ arrow=”yes”]ประวัติวันครอบครัว[/quote] เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม 2532 คณะรัฐมนตรี โดย พล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ เป็นนายกรัฐมนตรี ได้มีมติเห็นชอบและอนุมัติให้วันที่ 14 เมษายนของทุกปีเป็นวันแห่งครอบครัว