ห้องสมุด สาระความรู้

วันประถมศึกษาแห่งชาติ รำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

โรคเบาหวานเป็นอีกโรคหนึ่งที่เป็นปัญหาของสาธารณสุขไทย ทั่วโลกตระหนักถึงอันตรายของโรคเบาหวานและร่วมกันกำหนดให้มี วันเบาหวานโลก World Diabetes Day ตรงกับวันที่ 14 พฤศจิกายนของทุกปี   เป็นโรคที่พบว่าผู้ป่วยเพิ่มขึ้นในสัดส่วนที่สูงมากโรคหนึ่งของประเทศ สำหรับประเทศไทยมีผู้ป่วยจำนวนมากที่เป็นเบาหวานในผู้สูงอายุ และ อัตราการเกิดโรคก็มีมากในเด็กและวัยรุ่น เนื่องมาจากพฤติกรรมการบริโภคที่เปลี่ยนไป ชีวิตที่เร่งรีบ อาหาร เร่งด่วน หรืออาหารขยะ โดยทุก ๆ 200 คน จะมีผู้ป่วยโรคเบาหวานอยู่ 5 คน หรือคิดเป็นร้อยละ 2.5 และทุก ๆ ปีจะมีผู้ป่วยเบาหวานเพิ่มขึ้นถึงปีละ 5 ล้านคนทั่วโลก รู้จักโรคเบาหวาน โรคเบาหวาน เป็นความผิดปกติทางเมแทบอลิซึม คือ ระดับน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ เนื่องมาจากขาดฮอร์โมนอินชูลิน หรือประสิทธิภาพในการทำงานของอินซูลินลดลง หรือทั้งสองอย่างร่วมกัน มีผลทำให้น้ำตาลในเลือดสูงเป็นระยะเวลานาน ทำให้เกิดการทำลาย การเสื่อมสมรรถภาพ และการล้มเหลวในการทำงานของอวัยวะต่างๆ เป็นผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนเรื้อรัง ได้แก่  ไต ปลายประสาท หัวใจ และหลอดเลือด อินซูลิน คืออะไร อินซูลิน เป็นสารที่ผลิตโดยตับอ่อนทำหน้าที่นำน้ำตาลกูลโคสจากกระแสเลือดเข้าสู่เซลล์ซึ่งเป็นองค์ประกอบ ของเนื้อเยื้อและอวัยวะต่าง

วันพระบิดาแห่งฝนหลวง ในวันที่ 14 พฤศจิกายน ของทุกปี ถือเป็นอีกหนึ่งวันสำคัญ โดยคณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 20 สิงหาคม พ.ศ. 2545 ให้วันที่ 14 พฤศจิกายนของทุกปี เป็นวันพระบิดาแห่งฝนหลวง เนื่องจากเป็นวันที่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุยเดช รัชกาลที่ 9 ได้มีพระราชดำริโครงการฝนหลวงเกิดขึ้น เมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2498 ซึ่งโครงการฝนหลวงนี้ มีประโยชน์ต่อราษฏรเป็นอย่างมาก เพราะเป็นวิธีการดัดแปรสภาพอากาศให้เกิดฝนได้ในยามแล้งน้ำ ความเป็นมาโครงการฝนหลวง โครงการฝนหลวง เป็นโครงการในพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่ทรงห่วงใยในความทุกข์ยาก ที่ต้องประสบปัญหาขาดแคลนน้ำใช้เพื่ออุปโภคและ บริโภค รวมไปถึงการใช้ในทางเกษตรกรรม เนื่องมาจากสภาวะแห้งแล้ง ซึ่งพบได้บ่อยในฤดูหนาวและ ฤดูร้อน ซึ่งความแห้งแล้งนี้เกิดจากการคลาดเคลื่อนของฤดูตามธรรมชาติ  เช่น ฤดูฝนล่าช้าหรือหมดไวกว่าปกติ ด้วยเหตุนี้ พระองค์จึงทรงศึกษาสภาพอากาศ ลักษณะต่างๆ รวมไปถึงภูมิประเทศของไทย ที่อยู่ในภูมิภาคเขตร้อน ทำให้อยู่ในอิทธิพลของมรสุมทวีปเอเซีย โดยเฉพาะมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ ซึ่งเป็นฤดูฝน  และเป็นฤดูเพราะปลูกประจำปีของประเทศไทย พระองค์จึงดำริคิดว่าจะสามารถดัดแปรสภาพอากาศ เพื่อให้เกิดฝนตกได้ นั้นเอง ดังนั้นตั้งแต่ พ.ศ.

เพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี (สมเด็จย่า) ในฐานะที่พระองค์ท่านทรงมีพระมหากรุณาธิคุณต่อปวงชาวไทยผู้ยากไร้และด้อยโอกาส ที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกล ชนบท

ปัจจุบันโรคกระดูกพรุนนับเป็นโรคกระดูกเมตาบอลิก (Metabolic bone disease) ที่พบบ่อยที่สุด โดยผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุที่มีอายุมากกว่า 50 ปี และพบว่าในปีหนึ่ง ๆ มีผู้สูงอายุนับล้านคนที่กระดูกสะโพกหักจากการหกล้มธรรมดา และอีกนับล้านคนมีกระดูกส่วนอื่นหักประมาณครึ่งหนึ่งของผู้ที่กระดูกหัก 1 ครั้งจากโรคกระดูกพรุนมักเกิดกระดูกหักซ้ำอีกทั้งหลายโรงพยาบาลเมื่อเจอผู้ป่วยที่กระดูกหักครั้งแรกก็ละเลยการตรวจวินิจฉัยว่าผู้ป่วยมีโรคกระดูกพรุนหรือไม่ พบว่าร้อยละ 80 ของผู้ป่วยที่กระดูกหักครั้งแรกยังไม่เคยตรวจหรือรักษาโรคกระดูกพรุน ด้วยเหตุนี้องค์การอนามัยโลกโดยการริเริ่มของมูลนิธิโรคกระดูกพรุนนานาชาติ (International Osteoporosis Foundation, IOF) จึงได้กำหนดวันกระดูกพรุนโลกขึ้นในวันที่ 20 ตุลาคมของทุกปี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อรณรงค์ให้ประชาชนตระหนักถึงโรคกระดูกพรุน ทั้งด้านการป้องกัน การวินิจฉัยและการรักษา ซึ่งปัจจุบันมี 90 ประเทศทั่วโลกที่ร่วมกิจกรรมรณรงค์นี้ (วิรชัช สนั่นศิลป์, 2555)  โดยมุ่งเน้นให้ประชาชนตระหนักว่า 1. กระดูกหักจากโรคกระดูกพรุนไม่ใช่อุบัติเหตุ 2. การที่กระดูกหักถือว่าเป็นสัญญาณเตือน หักหนึ่งครั้งทำให้หักซ้ำได้อีก 3. ถ้ากระดูกหักเกิดขึ้นเมื่ออายุเกินห้าสิบ จงไปตรวจและรับการรักษา คำจำกัดความของโรคกระดูกพรุน โรคกระดูกพรุน คือ โรคของกระดูกที่มีคุณลักษณะสำคัญสองประการ คือ มีมวลกระดูกลดลงและมีโครงสร้างทางจุลภาคภายในของเนื้อเยื่อกระดูกเสื่อมสลายลง  ยังผลให้กระดูกมีความเปราะเพิ่มขึ้นและทำให้กระดูกหักได้ง่าย (ศุภศิลป์ สุนทราภา, 2545, น. 228)

วันมะเร็งเต้านมโลก World Breast Cancer Day ตรงกับวันที่ 7 เดือนตุลาคม ของทุกปี จากสถิติทั้งในไทยและทั่วโลก มะเร็งเต้านมพบมากเป็นอันดับ 1 หรือ 2 ของโรคมะเร็งที่เกิดกับผู้หญิงโดยเฉพาะผู้หญิงที่โสดหรือแต่งงานมีลูกหลังอายุ 35 ปี สถาบันมะเร็งแห่งชาติ ระบุสถิติว่าผู้หญิงไทยป่วยเป็นมะเร็งเต้านมร้อยละ 37 ของมะเร็งทั้งหมด ส่วนรายใหม่ประมาณ 20,000 คนต่อปีหรือ 55 คนต่อวัน ทั้งยังมีแนวโน้มที่จะเพิ่มมากขึ้นทุกปี ในขณะที่ผู้หญิงอเมริกัน คาดการณ์ว่าเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งเต้านมราว 40,450 คน ในปี 2015 ส่วนในปี 2016 พบผู้ป่วยหญิงอเมริกันรายใหม่ที่มีการแพร่เชื้อของมะเร็งเต้านมจำนวน 246,660 คน และที่ยังไม่มีการแพร่เชื้อมะเร็งประมาณ 61,000 คน รู้จักกับเต้านม โครงสร้างเต้านม ประกอบขึ้นจาก ต่อมน้ำนมประมาณ 15–20 ต่อม รูปร่างคล้ายติ่งหูรวมตัวเป็นกระจุกอยู่ที่กลางเต้านมแต่ละข้าง โดยมีไขมันล้อมรอบกลายเป็นเต้านมแต่ละข้าง ในต่อมน้ำนมแต่ละต่อม มีถุงน้ำนมเรียงตัวกันเป็นพูอยู่ภายในเพื่อสะสมน้ำนมที่ผลิตได้ ซึ่งต่อมน้ำนมทุกต่อมมีท่อน้ำนมต่อเชื่อมไปออกที่ปลายหัวนม เป็นทางระบายออกนอกร่างกายให้ทารกดื่มกิน ทั้งหมดถูกหล่อเลี้ยงด้วยเลือดแดงจากผนังอก และท่อน้ำเหลืองที่เชื่อมไปถึงต่อมน้ำเหลืองใต้รักแร้ ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งเต้านม